KLUCZE MUZYCZNE

Co to jest klucz muzyczny?

Jeżeli chcesz wejść do swojego mieszkania, musisz najpierw otworzyć drzwi używając do tego celu klucza. Podobnie jest z muzyką. Aby znaleźć się w krainie dźwięków musisz ją otworzyć specjalnym kluczem muzycznym. Klucz muzyczny jest znakiem graficznym, który znajduje się na początku każdej pięciolinii. Wyznacza on nazwę i położenie dźwięku zwanego dźwiękiem kluczowym, a w stosunku do niego wszystkie pozostałe dźwięki.

     Klucze muzyczne możemy podzielić na trzy grupy. W obrębie każdej z tych trzech grup znajduje się po kilka kluczy. Wszystkie klucze posiadają w swoim kształcie pewien charakterystyczny element, który wyznacza położenie dźwięku kluczowego na jednej pięciolinii. Dodatkowo klucze umieszczone są na różnych wysokościach pięciolinii w związku z czym wyznaczają różne położenie tej samej nuty kluczowej. Nazwy kluczy muzycznych pochodzą głównie z praktyki wokalnej.

 

1.Klucz G
Klucz G wyznacza dźwięk g¹. Charakterystycznym elementem klucza, który wyznacza położenie dźwięku g¹ na pięciolinii jest jego środek zaokrąglenia w kształcie ślimaka. 

• Klucz G umieszczony na pierwszej linii nazywa się kluczem dyszkantowym i aktualnie nie jest on używany. Jego nazwa wywodzi się od dyszkantu czyli sopranowego głosu chłopięcego.
• Klucz G umieszczony na drugiej linii nazywa się kluczem wiolinowym lub skrzypcowym. W kluczu wiolinowym zapisuje się dźwięki dla instrumentów, które mają wysokie brzmienie np. skrzypce, gitara, flet poprzeczny, prawa ręka fortepianu,…  oraz wysokie głosy wokalne takie jak sopran. 

Pobierz: PLANSZA – KLUCZ G DUŻY
Pobierz: PLANSZA – KLUCZ G MAŁY
Pobierz: PLANSZA – NAPISZ KLUCZ WIOLINOWY

2.Klucz C
Klucz C wyznacza dźwięk c¹. Charakterystycznym elementem klucza, który wyznacza położenie dźwięku c¹ na pięciolinii jest punkt przegięcia w połowie wysokości klucza. 

• Klucz C umieszczony na pierwszej linii nazywa się kluczem sopranowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla wysokiego głosu żeńskiego zwanego sopranem. Obecnie nie stosuje się już tego klucza.
  
• Klucz C umieszczony na drugiej linii nazywa się kluczem mezzosopranowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla głosu żeńskiego nieco niższego od sopranu i nazywany jest mezzosopranem. Obecnie nie stosuje się już tego klucza.
  
• Klucz C umieszczony na trzeciej linii nazywa się kluczem altowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla niskiego głosu żeńskiego zwanego głosem altowym oraz dla instrumentu smyczkowego, a mianowicie altówki.
  
• Klucz C umieszczony na czwartej linii nazywa się kluczem tenorowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla najwyższego głosu męskiego zwanego tenorem oraz dla instrumentów dętych, a mianowicie puzonu, fagotu i instrumentu smyczkowego czyli wiolonczeli.
  

Pobierz: PLANSZA – KLUCZ C DUŻY
Pobierz: PLANSZA – KLUCZ C MAŁY
Pobierz: PLANSZA – NAPISZ KLUCZ ALTOWY

3.Klucz F
Klucz F wyznacza dźwięk f. Charakterystycznym elementem klucza, który wyznacza położenie dźwięku f na pięciolinii jest punkt przegięcia w połowie wysokości klucza. punkt, od którego rozpoczynamy pisanie klucza.

• Klucz F umieszczony na trzeciej linii nazywa się kluczem barytonowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla głosu męskiego nieco niższego od tenoru zwanego barytonem. Obecnie nie stosuje się już tego klucza.
• Klucz F umieszczony na czwartej linii nazywa się kluczem basowym. Klucz ten jest wykorzystywany dla wielu instrumentów muzycznych oraz głosu męskiego niższego od barytonu zwanego głosem basowym.
  
• Klucz F umieszczony na piątej linii nazywa się kluczem subbasowym lub kontrabasowym. Obecnie nie stosuje się już tego klucza.
  

Pobierz: PLANSZA – KLUCZ F DUŻY
Pobierz: PLANSZA – KLUCZ F MAŁY
Pobierz: PLANSZA – NAPISZ KLUCZ BASOWY

CIEKAWOSTKA 🙂

W trakcie zapisu nutowego na jednej pięciolinii można zastosować zmianę klucza. Nowy klucz należy umieścić bezpośrednio przed nutą lub grupą nut, których ma dotyczyć. Jeżeli zmiana klucza miałaby nastąpić od nowej pięciolinii, wówczas nowy klucz malujemy na końcu poprzedniej pięciolinii.